Bánh cáy Làng Nguyễn (xã Nguyên Xá, Đông Hưng, Thái Bình) được coi là đặc sản của vùng quê lúa. Tuy nhiên, sự phát triển theo kiểu “mạnh ai nấy làm”, những người sản xuất đang tự làm khó mình trong việc xây dựng một thương hiệu chung, nền tảng hướng đến mở rộng thị trường.

Để làm ra chiếc bánh Cáy thơm ngon đặc biệt, đòi hỏi sự công phu của người thợ ngay từ khâu chọn nguyên liệu: gạo nếp cái hoa vàng, lạc, vừng, gấc, cà rốt, vỏ quýt, đường nha, mật mía, nước quả giành giành. Bánh làm ra thơm ngon, hòa quyện của “lục sắc, bát vị”, ăn có độ dẻo của gạo nếp, độ giòn của lạc, của mứt cà rốt, vị thơm cay của gừng, của vỏ quýt, vị thanh ngọt mát của đường, mạch nha hay mật mía. Xưa bánh được coi là đặc sản dùng để cúng tiến vua, gói vuông vắn trong giấy hồng điều, bởi thế dân gian vẫn còn lưu truyền đôi câu thơ:

“Cung đình Hội rối ngày xưa
Bánh cáy lụa Nguyễn tiến vua thuở nào”.

Xây dựng thương hiệu cho đặc sản bánh Cáy

Tuyến đường quốc lộ 10 - “cửa ngõ” dẫn vào thành phố Thái Bình có hàng trăm cửa hàng bày bán đặc sản bánh Cáy của vùng quê lúa. Sản phẩm nhiều là vậy, song khách hàng băn khoăn không biết có phải “đặc sản” thật hay không mặc dù đã mua ngay tại vùng sản xuất.

Một thực khách quê Hải Phòng cho biết: Tôi cũng nhiều lần mua bánh Cáy dọc đường nhưng thấy khó ăn và khô cứng, không như lời giới thiệu là thơm ngậy, mềm dẻo. Muốn mua bánh Cáy chính hiệu nhưng cũng không biết mua ở đâu cho đúng vì trên bao bì sản phẩm của cơ sở sản xuất nào cũng thấy ghi “Đặc sản bánh cáy Làng Nguyễn”. Thực hư không biết ra sao!

Ông Hoàng Duy Thắng (chủ cơ sở sản xuất Hoàng Thắng) chia sẻ nhiều khi tận mắt thấy có sản phẩm lấy tên giống hệt cơ sở nhà mình nhưng chất lượng thì không bằng. Họ làm từ cốm phồng và gạo rang, chi phí nguyên liệu chỉ khoảng 3.000 - 4.000 đồng nhưng vẫn bán với giá 15.000 - 20.000 đồng tùy theo loại to, nhỏ như các sản phẩm chính hiệu.

Cũng như gia đình ông Thắng, cơ sở sản xuất Dân Liên, Nguyễn Bốn đã nhiều lần đưa sản phẩm vào bán trong hệ thống các siêu thị, xuất khẩu sang các nước khác, nhưng lại cũng bị chính rào cản chưa có thương hiệu làm mất đi thị trường tiềm năng này.

Năm 2010, UBND tỉnh Thái Bình đã có kế hoạch xây dựng thương hiệu riêng cho bánh Cáy làng Nguyễn. Tuy nhiên, gần 2 năm đã trôi qua, việc thành lập thương hiệu bánh Cáy này vẫn “lửng lơ”. Nguyên nhân chính là do mỗi cơ sở sản xuất lại có một bí quyết gia truyền riêng, Nhà nào cũng muốn sản phẩm của gia đình mình có hương vị khác lạ so với gia đình khác, lấy đó làm ưu thế trên thị trường. Cán bộ từ huyện đến xã đã nhiều lần đi khảo sát, vận động các cơ sở thành lập một hiệp hội sản xuất chung, tiến tới xây dựng thương hiệu cho làng nghề, song các hộ vẫn không mấy “mặn mà”.

 Với tư duy “mạnh ai người nấy làm” như hiện nay sẽ rất khó để thành lập một thương hiệu chung.  Hiện tại, những hộ sản xuất đang tự làm khó mình và khó cho cả người tiêu dùng.

                                Tổng hợp từ Thu Hoài - Trăn trở xây dựng thương hiệu bánh cáy Thái Bình